Τροφές που πρέπει να Αποφεύγονται
Εισαγωγή
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, γνωστή και ως νόσος Χασιμότο, αποτελεί μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εσφαλμένα στον θυρεοειδή αδένα. Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός, αλλά ζωτικής σημασίας αδένας στη βάση του λαιμού, υπεύθυνος για τη ρύθμιση του μεταβολισμού, της ενέργειας, της θερμοκρασίας του σώματος, αλλά και της εύρυθμης λειτουργίας του εγκεφάλου και της καρδιάς. Η μακροχρόνια φλεγμονή που προκαλεί η νόσος μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε υποθυρεοειδισμό, δηλαδή σε μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, γεγονός που σχετίζεται με ποικίλα συμπτώματα όπως κόπωση, αύξηση βάρους, αλλαγές στην αίσθηση της θερμοκρασίας και γνωστική θόλωση.
Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας με σχήμα πεταλούδας, που βρίσκεται στη βάση του λαιμού και επηρεάζει σημαντικές λειτουργίες όπως:
- Τον μεταβολισμό
- Τη θερμοκρασία σώματος
- Τα επίπεδα ενέργειας
- Τη λειτουργία του εγκεφάλου και της καρδιάς
Αν και η φαρμακευτική αγωγή παραμένει η κύρια θεραπευτική προσέγγιση, πλήθος ερευνών αναδεικνύουν τη διατροφή ως σημαντικό σύμμαχο στη διαχείριση της νόσου. Ορισμένα τρόφιμα επιβαρύνουν τη φλεγμονή και το ανοσοποιητικό, ενώ άλλα συμβάλλουν στην ενίσχυση της θυρεοειδικής λειτουργίας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Στο παρόν άρθρο, θα εξετάσουμε τη σχέση της διατροφής με τη νόσο, καθώς και τις βασικές τροφές που πρέπει να αποφεύγονται.
Συμπτώματα της Χασιμότο
Τα συμπτώματα ποικίλουν, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:
- Αισθήματα κόπωσης
- Πρήξιμο στον λαιμό
- Αύξηση βάρους
- Ξηρό δέρμα
- Απώλεια μαλλιών
- Δυσκοιλιότητα
- Κατάθλιψη και ευερεθιστότητα
- Μειωμένη λίμπιντο
- Διαταραχές περιόδου
- Προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης
Παράγοντες Κινδύνου
Η Χασιμότο εμφανίζεται συχνότερα σε:
- Γυναίκες (ιδιαίτερα μέσης ηλικίας)
- Άτομα με οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδοπάθειας
- Άτομα που έχουν άλλες αυτοάνοσες παθήσεις
- Άτομα που έχουν εκτεθεί σε υψηλή ακτινοβολία
- Άτομα που καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες ιωδίου
Χασιμότο και Διατροφή: Τι Πρέπει να Αποφεύγετε
Δεν υπάρχει μια καθολική δίαιτα που να θεραπεύει τη νόσο, όμως έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένες τροφές ενδέχεται να επιδεινώνουν τα συμπτώματα ή να αυξάνουν τη φλεγμονή. Οι παρακάτω ομάδες τροφίμων είναι καλό να αποφεύγονται ή να περιορίζονται:
- Γλουτένη
Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, στο κριθάρι και στη σίκαλη. Πολλοί ασθενείς με Χασιμότο παρουσιάζουν ευαισθησία ή δυσανεξία στη γλουτένη, ενώ έχουν και αυξημένη πιθανότητα να πάσχουν από κοιλιοκάκη, μια αυτοάνοση νόσο του εντέρου.
Συνιστάται:
- Έλεγχος για παρουσία κοιλιοκάκης
- Δοκιμή δίαιτας χωρίς γλουτένη λαμβάνοντας οδηγίες από ειδικό διαιτολόγο
- Λακτόζη
Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι συχνή στους πάσχοντες από Χασιμότο και μπορεί να επηρεάσει τη φαρμακευτική αγωγή.
Προτιμήστε:
- Γαλακτοκομικά χωρίς λακτόζη
- Φυτικά ροφήματα όπως γάλα αμυγδάλου, καρύδας ή βρώμης
- Επεξεργασμένα Τρόφιμα
Τρόφιμα πλούσια σε συντηρητικά, πρόσθετα και τεχνητά συστατικά επιβαρύνουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αποφύγετε:
- Τυποποιημένα/ Συσκευασμένα σνακ (π.χ. πατατάκια)
- Έτοιμα γεύματα
- Αλλαντικά
- Ζάχαρη και Γλυκά
Η υπερβολική ζάχαρη συνδέεται με αυξημένη φλεγμονή, διαταραχή του σακχάρου στο αίμα και κούραση.
Αποφύγετε:
- Γλυκά
- Αναψυκτικά
- Δημητριακά ή μπάρες δημητριακών με ζάχαρη
- Fast Food και Τηγανητά
Πλούσια σε τρανς λιπαρά, αλάτι και τεχνητά έλαια, τα fast food και τα τηγανητά μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία του θυρεοειδούς και να προκαλέσουν φλεγμονή.
Τροφές που συνεισφέρουν θετικά
Αντί να επικεντρωνόμαστε μόνο στο τι να αποφύγουμε, είναι σημαντικό να δούμε και τι πρέπει να προσθέσουμε στη διατροφή:
- Φρέσκα Φρούτα (π.χ. Μήλα, μούρα, μπανάνες, αχλάδια κλπ)
- Φρέσκα Λαχανικά (π.χ. Καρότα, μπρόκολο, πιπεριές, κολοκυθάκια κλπ)
- Πρωτεΐνη (π.χ. Αυγά, κοτόπουλο, ψάρια όπως ο σολομός κλπ)
- Προϊόντα Ολικής Άλεσης (π.χ. ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά)
- Καλά λιπαρά (π.χ. Αβοκάντο, ελαιόλαδο, ελιές)
- Ξηροί καρποί (π.χ. Καρύδια, αμύγδαλα, φυστικοβούτυρο)
Συμπέρασμα
Η νόσος Χασιμότο αποτελεί μια πολύπλοκη αυτοάνοση διαταραχή που επηρεάζει όχι μόνο τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, αλλά και τη συνολική υγεία και ποιότητα ζωής του ατόμου. Αν και η φαρμακευτική αγωγή παραμένει βασικός πυλώνας στη διαχείρισή της, η διατροφή μπορεί να λειτουργήσει ως πολύτιμο εργαλείο υποστήριξης και ενίσχυσης της θεραπευτικής προσέγγισης.
Η αποφυγή τροφών που προκαλούν φλεγμονή ή εντείνουν τις αυτοάνοσες αντιδράσεις, καθώς και η ενίσχυση της πρόσληψης θρεπτικών συστατικών που στηρίζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς και του ανοσοποιητικού, μπορεί να συμβάλει στη μείωση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της καθημερινότητας.
Η προσέγγιση πρέπει πάντα να είναι εξατομικευμένη, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες, το ιστορικό και τις ιδιαιτερότητες κάθε ατόμου, και να γίνεται υπό την καθοδήγηση γιατρού αλλά και εξειδικευμένου διατροφολόγου. Η σωστή ενημέρωση και η ολιστική φροντίδα του σώματος μάς οδηγούν σε καλύτερη υγεία και κατ’ επέκταση σε μια πιο ισορροπημένη ζωή.
Βιβλιογραφία
- Osowiecka K, Myszkowska-Ryciak J. The Influence of Nutritional Intervention in the Treatment of Hashimoto’s Thyroiditis-A Systematic Review. Nutrients. 2023;15(4):1041. Published 2023 Feb 20
- Danailova Y, Velikova T, Nikolaev G, et al. Nutritional Management of Thyroiditis of Hashimoto. Int J Mol Sci. 2022;23(9):5144. Published 2022 May 5
- Ihnatowicz P, Wątor P, Drywień ME. The importance of gluten exclusion in the management of Hashimoto’s thyroiditis. Ann Agric Environ Med. 2021;28(4):558-568
