Τι είναι η σκωληκοειδίτιδα
Η πιο συχνή αιτία είναι η απόφραξη του αυλού της απόφυσης από:
- Υπολείμματα τροφών
- Σκληρά κόπρανα
- Πρήξιμο λεμφοζιδίων
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο:
- Ηλικία 10–30 ετών
- Ανδρικό φύλο
- Κάπνισμα
- Χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών
- Δυτικού τύπου διατροφή (χαμηλή σε ίνες, πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα)
Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής
Η σκωληκοειδής απόφυση φαίνεται να έχει ανοσολογικό ρόλο και να συμμετέχει στην ισορροπία της εντερικής μικροχλωρίδας. Η φτωχή διατροφή επηρεάζει αρνητικά την κινητικότητα του εντέρου, τη σύνθεση του μικροβιώματος και την αντίσταση του οργανισμού σε φλεγμονές.
Τροφές που μειώνουν τον κίνδυνο
Αυτές οι τροφές στηρίζουν τη λειτουργία του πεπτικού και μειώνουν την πιθανότητα φλεγμονής της σκωληκοειδούς απόφυσης.
- Φυτικές Ίνες
- Φρούτα με φλούδα (π.χ. μήλα, αχλάδια, ροδάκινα)
- Λαχανικά (π.χ. μπρόκολο, σπανάκι, καρότα)
- Όσπρια (π.χ φακές, ρεβύθια, φασόλια)
- Δημητριακά ολικής άλεσης (π.χ. βρώμη, καστανό ρύζι, μαύρο ψωμί)
Οι φυτικές ίνες βελτιώνουν την εντερική κινητικότητα, συμβάλλουν στην απομάκρυνση άχρηστων ουσιών και αποτρέπουν τη δημιουργία κοπρόλιθων.
- Προβιοτικά και ζυμωμένα τρόφιμα
- Γιαούρτι
- Κεφίρ
Ενισχύουν τη σταθερότητα του εντερικού μικροβιώματος και περιορίζουν τις φλεγμονώδεις διεργασίες στο γαστρεντερικό.
- Καλά λιπαρά
- Λιπαρά ψάρια (π.χ. σαρδέλες, σολομός, σκουμπρί)
- Ελαιόλαδο
- Αβοκάντο
Τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και βελτιώνουν τη λειτουργία του εντερικού βλενογόνου.
- Επαρκής ενυδάτωση
Η καλή ενυδάτωση βοηθά στην τακτική κινητικότητα του εντέρου, αποτρέποντας τη δυσκοιλιότητα και τον ενδεχόμενο μηχανικό ερεθισμό της σκωληκοειδούς απόφυσης. Οι ανάγκες του οργανισμού σε νερό υπολογίζονται κατά κανόνα σε 30mL ανά κιλό σωματικού βάρους ανά ημέρα (π.χ. για έναν άνθρωπο 75 κιλών υπολογίζεται 30×75 = 2.250mL, δηλαδή περίπου 2,5L νερό ανά ημέρα).
Τροφές που αυξάνουν τον κίνδυνο
Ορισμένες διατροφικές επιλογές σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για φλεγμονώδεις καταστάσεις του εντέρου, μεταξύ αυτών και της σκωληκοειδίτιδας. Παρακάτω αναφέρονται ορισμένα τρόφιμα και κατηγορίες τροφίμων που προτείνεται να αποφεύγονται.
- Ζάχαρη και επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
- Γλυκά και αρτοσκευάσματα (π.χ. τούρτες, τσουρέκια, κουλουράκια)
- Αναψυκτικά, έτοιμοι χυμοί (π.χ. πορτοκαλάδα, κόκα κόλα)
- Τυποποιημένα τρόφιμα (π.χ. μπισκότα, κρουασάν)
Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης επιδεινώνει τις φλεγμονές και διαταράσσει τη μικροχλωρίδα του εντέρου.
- Λιπαρά και τηγανητά
- Λιπαρά κρέατα (π.χ. χοιρινό, αρνί)
- Λιπαρά τυριά (π.χ. παρμεζάνα, γραβιέρα)
- Έτοιμα γεύματα με κορεσμένα και trans λιπαρά (π.χ. burger, τηγανιτές πατάτες)
Αυτές οι τροφές επιβαρύνουν το πεπτικό, προκαλούν φλεγμονή και επηρεάζουν αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου.
- Επεξεργασμένα τρόφιμα
- Αλλαντικά και κονσέρβες (π.χ. γαλοπούλα, ζαμπόν, λουκάνικο)
- Τυποποιημένα σνακ (π.χ. πατατάκια, κρουασάν)
- Τρόφιμα με πρόσθετα και συντηρητικά (π.χ. δημητριακά, μπάρες)
- Έντονα αλατισμένα τρόφιμα (π.χ. παστά, τουρσί)
Αυξάνουν την κατακράτηση, δημιουργούν εντερική φλεγμονή και σχετίζονται με μεταβολές στη βακτηριακή μικροχλωρίδα.
Διατροφή μετά από σκωληκοειδεκτομή
Η αποκατάσταση μετά την αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης, απαιτεί σταδιακή επανεισαγωγή τροφών, ώστε να προστατευτεί το γαστρεντερικό σύστημα και να μην υπάρξουν επιπλοκές.
Φάσεις διατροφής
1η ημέρα: διαυγή υγρά (νερό, χαμομήλι, αραιός ζωμός από κοτόπουλο ή μοσχάρι)
2η–3η ημέρα: ημίρρευστη διατροφή (πουρές, σούπες, ρυζόγαλο)
4η–7η ημέρα: ελαφρά διατροφή (βραστό κοτόπουλο, ρύζι, βραστά λαχανικά)
Μετά από 1–2 εβδομάδες: σταδιακή επιστροφή σε κανονική διατροφή με έμφαση σε φυτικές ίνες και προβιοτικά
Τροφές που αποφεύγονται στην αρχή:
- Τηγανητά και πικάντικα φαγητά
- Όσπρια και ξηροί καρποί
- Ανθρακούχα ποτά και αλκοόλ
Τι δείχνουν οι έρευνες
- Η δυτικού τύπου διατροφή σχετίζεται με αυξημένα περιστατικά σκωληκοειδίτιδας
- Η έλλειψη φυτικών ινών σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο κατά 12–16%
- Τα επεξεργασμένα τρόφιμα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης φλεγμονών
- Η παιδική σκωληκοειδίτιδα εμφανίζεται συχνότερα όταν η διατροφή είναι φτωχή σε ίνες
- Η μέτρια κατανάλωση λιπαρών σχετίζεται με την καλή λειτουργία του εντέρου
Συμπέρασμα
Βιβλιογραφία
1. Kim HO, Kang M, Lee SR, Jung KU, Kim H, Chun HK. Patient-Controlled Nutrition After Abdominal Surgery: Novel Concept Contrary to Surgical Dogma. Ann Coloproctol. 2018 Oct;34(5):253-258
2.https://unitedhospitals.com/title/what-to-eat-and-what-not-after-appendix-removal-surgery
3. Arnbjörnsson E. Acute appendicitis and dietary fiber. Arch Surg. 1983;118(7):868-870
4. Bell R, Betts J, Idowu O, et al. Minimizing unnecessary parenteral nutrition after appendectomy in children. J Surg Res. 2013;184(1):164-168
